ویژگی‌های روان‌سنجی ابزارهای ارزیابی فعالیت‌های روزانه زندگی در بیماران مبتلابه بیماری‌های مزمن انسدادی ریه: مرور نظام‌مند

مقدمه: اندازه‌گیری فعالیت‌های روزانه زندگی یکی از بهترین روش‌ها جهت ارزشیابی شرایط بیمار، پیامد درمان و توان‌بخشی، کیفیت زندگی و پیشرفت بیماری در بیماران مبتلابه بیماری‌های مزمن انسدادی ریه است. هدف از این مطالعه تعیین ویژگی‌های روان‌سنجی ابزارهای ارزیابی فعالیت‌های روزانه زندگی در بیماران مبتلابه بیماری‌های مزمن انسدادی ریه می‌باشد. مواد و روش‌ها: در این مطالعه مروری نظام‌مند، کلیه مقالات چاپ‌شده در بین سال‌های 1980 تا 2014 به دو زبان فارسی و انگلیسی درزمینه فعالیت های روزانه زندگی در بیماران مبتلابه COPD، موردبررسی قرار گرفتند. این مطالعات از طریق پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی (SID)، بانک اطلاعات مقالات علوم پزشکی ایران (Iran Medex)، پژوهشگاه اطلاعات و مدارک علمی ایران (Irandoc) و بانک اطلاعات نشریات کشور (Magiran) Web of Science, Google Scholar, CINAHL, PubMed, با ترکیبات مختلفی از کلمات کلیدی فعالیت‌های روزانه زندگی، ابزارسازی، اعتبار یابی، ابزار و بیماران مبتلابه بیماری‌های مزمن انسدادی ریه، ADL،COPD ، Instrument و Questioner انجام شد. از فرم استانداردهای مبتنی بر اجماع برای انتخاب ابزارهای اندازه‌گیری سلامت» جهت ارزیابی و انتخاب مطالعات استفاده شد. به‌منظور استخراج داده‌ها از مقالات واردشده در مطالعه، فرم استخراج داده‌ها توسط گروه مطالعه حاضر و با 17 سؤال بر اساس هدف پژوهش طراحی شد. یافته‌ها: در مطالعه حاضر 13 ابزار خود گزارشی جهت بررسی فعالیت‌های روزانه زندگی در بیماران مبتلابه COPD یافت شد. از 13 ابزار یافت شده 4 ابزار به بررسی فعالیت‌های روزانه زندگی می‌پرداخت. درحالی‌که 9 ابزار دیگر میزان تنگی نفس در انجام فعالیت‌های روزانه زندگی و میزان ناتوانی در انجام فعالیت‌های روزانه زندگی را به‌عنوان شاخص میزان فعالیت‌های روزانه زندگی ارزیابی می‌نمودند. نتیجه‌گیری: هیچ‌کدام از ابزارهای اندازه‌گیری فعالیت‌های روزانه زندگی در بیماران مبتلا به COPD فرایند روان‌سنجی را به‌طور کامل انجام نداده‌اند. بعلاوه، عدم تبیین و تحلیل مفهوم فعالیت‌های روزانه زندگی در بیماران مبتلابه COPD قبل از اقدام به ابزارسازی و فقدان یک چارچوب نظری از دیگر نواقص این ابزارها می‌باشد. لذا بکار گیری آن‌ها در مطالعات باید بااحتیاط صورت گیرد.